Nafarroan aurkeztutako euskararen dekretua «atzerapauso onartezintzat» jo dute Kontseiluak eta Behatokiak

Esan behar dugu Nafarroako Alderdi Sozialista bakarrik geratu dela dekretu hori defendatzeko orduan, haren bazkide (Geroa Bai, Podemos Ahal Dugu), kanpoko bazkide (EH Bildu, Izquierda-Ezkerra) eta oposizioko alderdia (Navarra Suma) kritiko agertu baitira dekretuarekin. Halaber, Euskalgintzaren Kontseiluak eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak zirriborroaren urgentziazko balorazioa egin nahi izan zuten astelehen honetan. Bertan, Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiak Gobernuak aurkeztutakoa «onartezina» dela salatu zuen. Deitoratu zuenez, Nafarroako eremu ez euskaldunean alemanaren, frantsesaren eta ingelesaren ezagutza bai hartuko da kontuan merezimendu gisa: «Nola izan daiteke Nafarroan berezko edo ofizialak ez diren hizkuntzei aitortza handiagoa egitea? Nazioarteko itunen kontra doa» esan zuen. Horiek horrela, hurrengo asteetan estrategia adostu, eta beharrezkoa bada dekretu horren kontrako mobilizaziorako deia ere egingo dutela aurreratu du: «Oraindik bidea egin behar du dekretuak, hainbat fase gainditu beharko ditu, eta ez dugu baztertzen, noski, kalera ateratzea bidegabekeria hau salatzeko», jarraitu zuen.

Izan ere, Kontseiluko eledunak agerian utzi nahi izan zuen aurkeztutako zirriborroak 2017a baino lehen zegoen araudiarekin alderatuz atzerapausoa dakarrela: «Ulertezina da garai ilunetako hizkuntza-politiketan hartutako neurriak ez baliogabetzeaz gain, are murritzago jotzea. Lehen gutxi, orain gutxiago» esan zuen. Horretarako, hiru adibide jarri zituen: «Batetik, 2017ra arte legeak ezarritako eremu mistoko lanpostu guztietan merezimendua zen euskararen ezagutza, oraingoan ez. Bestetik, eremu mistoan ezagutzaren balorazioa egingo zaien lanpostuei erreparatuz gero, aurretik puntuazio altua zutenetik bi gutxiago daude: administrari laguntzaileak eta museo zaintzaileak. Hartara, atzera egin da». Horrekin batera dio Dekretuak Auzitegiak ontzat jo zuen artikulu bat aldatu eta murriztu duela: «Auzitegiak onartutako artikulu bat aldatu dute, eta horrek eragina izango du eremu euskaldunean, lanpostu batzuetan puntuazio erdia emango baitzaio euskarari».

Esan bezala, Nafarroako Alderdi Sozialista bakarrik geratu da dekretu hori defendatzeko orduan, gainerako alderdiak horren kontra agertu ostean. Gauzak horrela, Bilbaoren arabera, oraindik garaiz gaude dekretua zuzentzeko. «Alderdi guztiei erantzukizunez jokatzeko eskatu nahi diegu: Gobernuan daudenei eta Gobernua sostengatzen dutenei. Marra gorri hau pasatzen utziz gero, duela hogei urte abian jarritako hizkuntza-politika ilunen muina berretsiko da. Ez dugu uste hizkuntza-politikaren eremuan dituzten desadostasunak aitzakia gisa erabil daitezkeenik dekretua dagoen-dagoenean onartzeko. Euskara desagerraraziz eta euskaldunak ikusgabetuko dituen dekretu bat ezin da onartu, ezin da amore eman», esan zuen.

Ildo berean, Behatokiko zuzendari Agurne Gaubekak salatu zuen «lurralde osoko herritarrei euskarazko zerbitzua ukatzen ari direla, baita euskara ofiziala den eremuetako herritarrei ere. Bestetik, hegoaldean bizi diren Nafarrak bi aldiz kaltetzen dituzte, beraien herrietan euskaraz zerbitzuak jasotzeko are aukera gutxiago izango dituztelako eta zerbitzu zentralak jaso behar dituztenean ere ez zaielako aukera hori bermatuko».

Behatokiko zuzendariak azken urteetan indarrean egon diren arauen errepasoa egin zuen: «1994an gutxienez %10 eta %5 baloratzen zen, 2009tik aurrera eremu mistoan lanpostu batzuetan %3 eta besteetan %6 baloratzen zen. Orain aurkeztu dutenean gutxieneko balorazio hori baztertu dute. Urteetan euskaldunen kontra egin dutenek baino harago jo nahi al dute?» galdetu zuen Gaubekak. «Argi dugu eta behin eta berriz esango dugu, merezimenduetatik harago, beharrezko euskarazko lanpostuak bermatu ezean, hizkuntza-eskubideen urraketak izango direla, eta dekretu honek urraketak gainditzeko borondatea izan beharrean, atzerapausoak ekarriko ditu».