'Noir' komertziala vs kalitatezko 'noir'

Azken aldian, edozein liburu-dendatako atea zeharkatzean, txikiak edo handiak, eleberri beltz eta thriller pila bat dira apalategi nagusietan eta egile salduenen artean. 'Noir' generoak nazioarteko 'boom' izugarria bizi du, bai jatorrizko literatura-bertsioan, bai zinema- edo telebista-egokitzapenetan (plataforma nagusien katalogoa ikusi besterik ez dago).

Jakina, gainprodukzio horrek zalantzak sortzen ditu lan batzuen kalitateari buruz. Egileek argudio errepikakorrak erabili ohi dituzte, istorioak Estatu Batuetan kokatzeko -idazleak europarrak izan eta Europan bizi arren-, edo argumentuetan eredu narratibo pobreak, estereotipoak edo topikoak erabiltzeko joera horrekin.

Beste aldean, kalitatezko korronte garbiago bat dago, bilera espezializatuetan kontzentratzen dena, hala nola Gijongo Aste Beltzean, NeGrasteizko Arabako Aste Beltzean, aurten Leonardo Padura handia ekarri duena, edo, neurri txikiagoan, Bruma Negra topaketan, Plentzian. Azken topaketa honek, Juan Mari Barasorda genero zaleak gidatuta, Euskal Noirreko ordezkari onenak biltzen ditu urtero. Korronte honek krimen istorioak ekartzen ditu euskal geografiara, eleberrietan landa edo itsas paisaiak nagusi direlarik, baina baita hiriko istorioak ere, Jon Arretxeren 'Touré' saga bezala, telebistara egokitu dena.

Telebista- edo 'streaming' plataforma-ekoizpen horiei dagokienez, entretenimendu hutsa izan nahi dutenen edo zerbait gehiago eskaintzen saiatzen direnen artean ere behatu behar dugu. Netflix plataformaren katalogoa aztertuz, Javier Castilloren 'La chica de nieve'-ren moldaketak edo Mikel Santiago portugaleterraren eleberri arrakastatsuan oinarritutako 'La noche de Tremor' bezalako ekoizpenek kale egin dute kalitateari dagokionez.

Baina plataforma berean kontrako ereduak daude, hala nola 'Ripley' zoragarria, ziurrenik Patricia Highsmithen 'thriller' klasikora egin den egokitzapenik onena. Oraindik ikusi ez baduzu, ez galdu!

• Temas
• Euskera
• Maldan behera