«Jarraitzaile askok diote nire argitalpenek hizkuntzara hurbildu dituztela»

Sare sozialak komunikatzeko modu berri bat dira, eta Dulceida, Ibai Llanos, Twin Melody, Lola Lolita, El Rubius eta María Pombo bezalako pertsonaiek harritu egiten dute publiko zabalarengana iristeko duten gaitasunarekin, ohiko komunikabideen audientziekin lehiatzera ere helduz. Bada, joera hori Euskal Herrira ere iritsi da, eta gaur Euskararen Nazioarteko Egunean euskal hizkuntza neurri handiagoan edo txikiagoan erabiltzen duten influencer batzuekin hitz egin nahi izan dugu, hizkuntza formatu horietan erabiltzeak zer suposatzen duen jakiteko. Batzuek uste dute euskararentzat merkatua badagoela, nahiz eta apustu garrantzitsua egin behar den. Beste batzuek, aldiz, diote hizkuntzaren aurretik jarraitzaile-kopuruari lehentasuna ematen zaion bitartean, ezinezkoa izango dela lehiatzea.

Julen Portillo hogeita hamar urteko influencer zarauztarra da, eta euskara hutsean sortzen du edukia. Duela zortzi urte hasi zen euskarazko 'coverrak' tonu umoretsuan YouTubera igotzen, eta, gaur egun, 9.200 pertsona inguruk gozatzen dute TikToken Extremadurako guraso erdaldunak dituen autobus-enpresa bateko langile horren txantxez eta hausnarketez. Erakundeek aurpegi ezagunei eskaintzen dizkieten kontratuak lortzea oso zaila dela uste duen arren (bere ustez, «agintariek nahiago dituzte bideoak gaztelaniaz eta batzuk euskaraz egiten dituzten pertsonak, jarraitzaile kopurua gehiegi axola zaielako»), argi du hainbeste jarraitzaile lortu dituela bere bideoak egiteko modu naturalean aukeratu zuen hizkuntzagatik. «Horrek bereizten nau», dio.

Gaur ospatzen den Euskararen Eguna bezalako ekimenei dagokienez, aitortu du askotan iruditzen zaiola horietako batzuk «eskuak garbitzeko edo irudia zuritzeko» erabiltzen direla. Horrela, «populista izan daitekeen arren», euskararen egunak urteko 365 egunak izan beharko liratekeela adierazi du. Era berean, ez du ahaztu nahi izan «jende gaztea oso indartsu datorrela kalitatezko edukiak euskaraz sortzen», nahiz eta gaur egun ia ezinezkoa ikusten duen epe laburrean hortik bizi ahal izatea, gauzak asko aldatzen ez badira behintzat.

Patrizia Vitelli, jaiotzez Patrizia Varela (Arrasate, 1990), 'influencer' eta telebistako aurkezlea da, sukaldaritzan espezializatua. Askok ezagutuko duzue Zigor Iturrietarekin batera astelehenetik ostiralera ETB 1en aurkezten duen 'Txoriene' saioagatik. Hala ere, ezaguna egin zen pandemia garaian sortutako @Foodiario Instagrameko errezeta kanal arrakastatsuarekin, non dagoeneko 170.000 jarraitzaile dituen. TikToken, berriz, ia 83.000 jarraitzaile ditu. Familiarekin eta koadrilako lagunekin euskara partekatzen duen sukaldari eta komunikatzaile honek kontatu digu Cervantesen hizkuntza aukeratu zuela gune horretarako «ikusgarritasun handiagoa eman eta jende gehiagorengana iritsi ahal izateko». Joseba Argiñanoren saiora gonbidatu ondoren, telebista programa bat aurkeztea proposatu zioten, «mirari bat», eta ez du baztertzen Instagramen ere bere ahotsa euskaraz sartzea etorkizun hurbilean, «proiektua, behintzat, badago. Agian 2025ean...», dio.

Euskararen Nazioarteko Egunari dagokionez, «mendia, kirola eta itsasoa» maite dituen euskaldun zahar honek uste du horrelako ekitaldiak beharrezkoak direla «hizkuntza aldarrikatzeko eta indarra egiteko, herri askotan, zoritxarrez, ia ez baita entzuten dendetan eta kaleetan». Era berean, ospatzeko oso aukera polita iruditzen zaio, eta horrelako produktuetarako «merkatua badagoela» uste du, adin guztietako publikoentzat pentsatua dagoen Primeran streaming plataformaren arrakastak erakutsi duen bezala.

Ainara Helguera bilbotarrak txikitan jakin zuen jendeari barre eragitea zela berea, eta, beraz, pandemia bete-betean bere ahizpa txikiak TikTok zer zen erakutsi zionean, konplexu inozoei buruz modu dibertigarrian hitz egin zezakeela pentsatu zuen, @lacansinadeturno kontuaren bitartez. Bere lehen bideoan baginako fluxuaren gaia jorratu zuen eta «laster biralizatu zen ez dakit zenbat milioi erreprodukzio lortu arte». Ia bi urtez edukia sortzen egon ondoren, Euskal Herriko Zinema Eskolan interpretazioa ikasten ari den hogeita hiru urteko 'influencer' hau 200.000 jarraitzaile inguru izatera iritsi zen, orain dituen 82.000 jarraitzaileak baino askoz gehiago, alegia. Kopuruak behera egin du, edukia hain maiz igotzeari utzi diolako...

Ikasketak D ereduan egin zituen San Inazio auzoko bizilagun honek beti igotzen zituen bideoak gaztelaniaz, duela bi hilabete Belen Estebanen parodia bat katalanera itzulita ikusi zuen arte. Une horretan, pentsatu zuen berak ere bazuela bere hizkuntza, eta, beraz, ideia kopiatu zuen, oraingoan Paquita Salas, eta Chelo García Cortes eta Barbara Reyren bideoekin. «Grazia egin zuten, biralizatu egin ziren eta 3.000 jarraitzaile berri iritsi zaizkit euskarazko edukiarekin. Gainera, normalean hitz egiten ez dudan hizkuntza denez, berreskuratzeko eta hura sustatzeko balio dit», dena positiboa. Hori gutxi balitz, aitortu du motibagarria izan dela Kai Nakai bezalako artista batzuek argitalpen horietakoren bat partekatzen zutela ikustea eta TikTok bere kontura euskarazko eduki horiek igotzen jarraituko duela aurreratu du.

Beñat Olea Bartzelonan bizi den Legazpiko diseinatzaile grafiko bat da. Hogeita hamazazpi urte ditu eta 2021ean bere sare sozialetan web-komikia publikatzen hasi zen, euskaraz, ingelesez eta gaztelaniaz. Egun batean, txantxetako bideo bat igotzea erabaki zuen, gaztelaniatik euskarara esaldi barregarri bat itzuliz, sare sozialetan horrelako edukiak beste hizkuntza batzuetan ikusia baitzuen eta dibertigarria iruditu baitzitzaion. Bada, bideoa biralizatu egin zen eta jarraitzaileak biderkatzea lortu zuen (gaur egun 115.000 ditu Instagramen eta 21.000 TikToken). «Kanpoan bizi naizenez eta euskara nire inguruan falta botatzen dudanez, horrekin berriz konektatzeko modu bat izan da, hau da, nire ama-hizkuntzarekin harreman hori beti mantentzeko modu bat».

Arte Ederrak Leioan ikasi zituen antzerkian buru-belarri murgilduta dagoen ilustratzaile honek azaldu digunez, betidanik mintzatu da euskaraz bere senide eta kuadrillako lagunekin, eta beraz pozik dago gaur egun igotzen duen edukiarekin. «Ez dut horregatik dirurik ikusten, baina gustura hartzen dut jarraitzaileen feedbacka, batez ere esaten didatenean nire bideoei esker hizkuntzarekiko interesa piztu zaiela eta ikasten hasi direla, nahiz eta ez dakidan zenbateraino izango den egia... (kar, kar)». Eta Euskararen Egunari dagokionez, Bartzelonako Euskal Etxean antolatzen diren ekitaldietara joaten saiatuko dela esan du, izan ere, «euskara zabaltzeko edozein aitzakia ospatzekoa da».

Scott Zuñiga 44 urteko estatubatuar bat da, Andaluzian bizi izan zen urteetan bere abizena euskalduna zela jakin zuena, garai hartan berarentzat guztiz ezezaguna zena. Horrek aparteko interesa piztu zion: «Euskal kulturaren berri izaten hasi nintzen, eta euskara ikasteko gogo handia sortu zitzaidan, nire sustraiei lotuago sentitzeko». Duela urtebete, eta berak eta bere emazte frantziarrak telematikoki lan egiten dutenez, semearekin Donostiara aldatzea erabaki zuten. Eta, egia esan, nahiko ondo menderatzen du hizkuntza dagoeneko. «Lan asko egiten dut eta %100ean nago», dio.

Uztailean, euskaltegian lehen urtea amaitu ondoren, sare sozialetako marketinean aritzen den musikari honek bere euskara apur bat geldirik zegoela ikusi zuen, eta @kaixoscott TikTokeko kontura bideoak igoz gero, bere aurrerapenaren egunerokoa ikusiko zuela pentsatu zuen. «Lehen bideoekin hasi nintzen ikusten jendeari (normalean euskalduna) nire abentura interesatzen zitzaiola eta orain 3.000 jarraitzaile baino gehiago ditut. Beraz, oso pozik nago, erronka bat bezalakoa baita eta bizirik sentitzen bainaiz». Hain da horrela, non Elkar Estudiosekin grabatu berri duen euskarazko lehen abestia, 'Poztasuna', Eusararen Nazioarteko Egunean kaleratu duena... Gainera, hain pertsona artistikoa izanik, poesia eta istorio mota desberdinak ere idazten ditu eta euskarazko edukiak sartzen hasi den substack bat du. Eta bere familiari dagokionez, azaldu du lehen aldia dela «hirurok aldi berean hizkuntza bat ikasten ari garela eta dibertigarria da euskaltegian eta eskolan ikasten ditugun gauzak irakasten dizkiogulako elkarri». Zalantzarik gabe, hizkuntza partekatzeko modu polita.

Koronabirusaren pandemiak eragindako konfinamenduaren ondorioz, Andrea Gonzalez Valle eta bere lagunak, euskaraz komunikatzen direnak, euren artean bideoak bidaltzen hasi ziren egoera arintzeko. Ondoren, Bergarako 25 urteko emakume honek dinamika horri eutsi zion, eta bideo berriak zabaldu zituen, horiek ere euskaraz, publiko orokorrarentzat YouTube bidez. Horrek bere instagram profileko jarraitzaile kopurua handitzea eragin zuen, non bere «gogoeta» batzuk partekatzen dituen, baita «gauza zehatzak» aldarrikatu ere. TikTok geroago iritsi zitzaion, duela bi urte inguru, eta @andrgzv kontuan ikus dezakegu erosi berri dituen gnocchiak zer iruditu zaizkion partekatzen, azken bidaian nezeserrean eraman duena kontatzen, edo berak eskuz egin dituen belarritakoak erakusten, besteak beste. Bertan ia 2.500 jarraitzaile ditu.

Sare Sozialen Kudeaketa ikasten ari den Gazte komunikazio-proiektu bateko langile honek aitortu du euskaraz komunikatzea erabaki zuela «hautu pertsonal» gisa, baina baita «hautu politiko» bezala ere, «eduki horiek sortzea eta kontsumitzea euskaldunoi dagokigulako». Bere ustez, «badago merkatua euskarazko produktuarentzat, baina daukagun arazo nagusia da euskaldunok ez dugula gure hizkuntza behar beste kontsumitzen». Hori dela eta, gaur ospatzen den Euskararen Nazioarteko Eguna oso garrantzitsutzat jotzen du, «horrelako ekimenek egunero euskaraz bizitzeko ditugun arazo guztiak erakusteko balio baitute».

• Temas
• Instagram
• YouTube
• Euskera