Hezkuntza, kanpainatik at

Pasa den abenduan Hezkuntza Legea onartu eta gero, hezkuntza eztabaida publikotik at geratu da. Eta eztabaidatzeko dago, bereziki ikasleen mailari dagokionez.

Baina jendeari ez zaio asko axola, dirudienez. Azken Soziometroaren arabera, hezkuntza euskaldunon zortzigarren kezka da. Askoz premiazkoagoak dira, adibidez, lan merkatua, Osakidetzaren egoera edo etxebizitza. Eta, ikus daitekeenez, honek bere isla izan du hauteskunde kanpaina honetan, inork ez baitu ia Hezkuntza aipatu. Podemosek sistema publiko baten aldeko kartelak egin zituen. Eneko Anduezak, PSE-EEko hautagaiak, hezkuntza publikoaren alde egin zuen mitin batean eta Hezkuntza Legea abiapuntu bat baino ez dela esan zuen. EAJk ez du honi buruz ezer esan. Eta gero EH Bildu dago.

Pello Otxandianok ia ez du hezkuntzari buruzko aipamenik egin. Baina, bere Gobernu programa aurkeztean, kazetarien galderei erantzunez, hautagaiak esan zuen «itunpeko jakin batek» eskola publikoa bezain izaera soziala duela.

Eta «itunpeko jakin bati» buruz hitz egiten duenean, ikastolez ari da, noski. 'Begirada' deitutako saiakeran askoz hobeto uler daiteke. Etorkizuneko hezkuntza ereduetara jotzen duenean, Otxandianok zera idazten du (51. orrialdea): «Datozen hamar urteetan ikasle kopurua % 30 jaistea aurreikusten da (...). Oso modu orokorrean, hiru sareetatik kristau eskola da sistemaren katebegi ahula, matrikulazioan gehien sufritzen ari dena. Beraz, ondorengo bilakaera aurreikusi daiteke termino orokorretan: badago eskola publikoaren aldeko tentsio sozial bat bere lekua bermatuko diona, Ikastolek eutsiko diote sustrai sendoak dituzte-eta, eta badago kristau eskola elite bat bere publikoa daukana ere».

Bere adierazpenek harritu egin ninduten. Zergatik esaten du Otxandianok ikastetxe kristauak direla matrikulazioan beherakada gehien sufritzen ari direnak? Printzipioz, datu horiek ez dira publikoak. Hala ere, Hezkuntza Saileko bozeramaile batek azaldu du jaiotza-tasaren beherakadak neurri berean eragiten diela Kristau Eskolei, ikastetxe publikoei eta ikastolei.

Horretaz aparte, Otxandianok kristau eskolei «elitistak» deitzen die. Kristau Eskolako eskolak Opus Deikoak bezalakoak direla uste al du? Sare publikotik haratago, Kristau Eskola da ikasle zaurgarri gehien matrikulatzen dituena. 2014-15 ikasturtean (eskuragarri dauden azken datuak), sare publikoko ikasleen %9 atzerritarrak ziren. Kristau Eskolan, portzentajea %5,1ekoa zen. Ikastolen Elkartean (orduan, Partaide deitzen zen), bakarrik %2,4a.

Ez dut uste gauzak asko aldatu direnik. Ikasturte honetan, adibidez, 3.436 ikasle berri etorri dira Euskadira ikasturtea hasi eta gero, Eskolatze Batzordearen azken datuen arabera. Ikasle horiek, gehienetan, atzerrikoak dira eta oso neurri handian, zaurgarriak. 2.026 (%59a) sare publikoan sartu dira. Itunpeko sarean, bestalde, 1.410 (%41a). Horren barruan, 823 (hau da, erdia baino gehiago) Kristau Eskolako ikastetxeetan daude matrikulatuta. Ikastolen Elkartean, bakarrik 144.

Eta azken adibidea, astearte honetakoa. Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian «hezkuntza-konplexutasun berezia duten itunpeko ikastetxeei 2023-2024ko ikasturterako zuzeneko dirulaguntzak emateko Erabakia» ikus daiteke. 17 ikastetxe dira: bata, Ikastolen Elkartekoa; beste bata, Elizbarrutiko Ikastetxekoa; beste ikastola; eta geratzen direnak, denak Kristau Eskolakoak.

Nortzuk (eta nortzuk ez) sartu nahi ditu EH Bilduk Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoan?

• Temas
• Kristau Eskola
• Hezkuntza
• Zorrozkailua