Goi-fidelitatea

Hogeita hamasei urte nituen 'High Fidelity' liburua nire eskuetan lehen aldiz izan nuenean. Zehatz-mehatz gogoratzen dut data, protagonistak adin hori bera betetzen zuelako atal batean.

Nick Horby nirean agertu zen bera bezalako norbaiten beharra nuenean, hain zuzen. Pertsonen arteko harremanetan interesa duen idazlea da Nick, eta bereziki bikote-harremanen korapiloetan. Hornbyk, gainera, nire bizitzan ordu asko bete dituzten bi gaietan interes aparta dauka: futbolean eta musikan. Haren lanetan nabaria den samurtasuna eta umore-zentzua gehitzen badizkiogu, koktela, niretzat behinik behin, ezin hobea da.

Beldurtu nintzen Stephen Frearsek eleberria zinemara eramango zuela entzun nuenean, John Cusack protagonista izanik. Hasiera batean Londresen kokatzen zena Chicagora eraman zuten, eta protagonistari, bide batez, urte batzuk kendu zizkioten.

Baina mamia errespetatu egin zen. Liburuaren jarraitzaileek liburuko Rob gizajoa ezagutu ahal izan genuen berriro, neskalagunak utzi zuelako -auzoko hippie batekin joateko- bere bizitzaren errepasoa egiten zuena, neskalagun ohi guztiekin hitzorduak antolatuz.

Egia esan, moldaketak nahiko ondo funtzionatu zuen, eta idazleak berak eman zion bedeinkapena. Lehen eskutik jakin ahal izan nuen hori, Hornbyk berak aipatu zidanean Bilboko 'Ja' jaialdian antolatutako bazkari lasai batean. 'Undergroundari' eskainia zegoen edizio hura eta idazlearekin bat egiteko zortea izan nuen -tira, zortea, eta Juan Basi Nicken ondoan esertzeko eman nion matrakaren emaitza- . Gogoan dut lagun baten liburu-kritika pasatu nion unea. «Oso ondo dago gizonezkoen garun gaixoek nola funtzionatzen duten jakiteko».

Orain 'High Fidelity' telesail gisa estreinatu dute Filmaffinity -n, baina aldaketa iraultzaile batekin. Protagonista orain emakumea eta beltza da -Zoe Kravitzek antzeztua-, eta hitzorduetan berrikusitakoak – logikoki – gizonezkoak dira. Estreinaldi honen harira, duela gutxi Carmen Lópezek sinatutako «High Fidelity, 25 urte geroago melomano sentikorraren fartsa misoginoaren aurka» izeneko artikulua irakurri ahal izan dut 'Smoda' aldizkarian. Egile honen arabera, generoaren ikuspegitik, istorioa nahiko gaizki zahartu da, eta benetako aniztasun bakarra soinu-bandara mugatzen da ia. Egokitzapen berria ere ez da haren gustukoa. Haren iritziz: «Protagonistaren generoa aldatzeak ez du ezer berririk ekarri, eta zentzu handirik ere ez du. Zergatik jokatzen du gizonak bezala emakumea izanik? Ez du esan nahi berekoia, autokonplazentziazkoa, heldugabea edo pertsona gaiztoa izan ezin daitekeenik, baina bere erara izan liteke eta bere historia propioa bizi dezake». Beraz, Carmenen iritziz, jatorrizko protagonista, besteak beste,«autokonplazentziazkoa, heldugabea eta pertsona txarra» da, eta hori, nire uste makalean, ez da, hain zuzen ere, gizonezko pertsonaia nagusiaren portaera goraipatzea.

Ohiko galderen aurrean gaude berriro: fikzioak izan behar al du, derrigorrez, helburu eredugarri bat? Jokabide negatiboak deskribatzea eta garatzea, horiek sustatzea al da?

Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak nobela batean jartzea (edo pantaila batean) — The Godfather seriean esaterako — tratu txarrak sustatzea edo justifikatzea al da? Ez al da hori ikuslea edo irakurlea ume mokotzat hartzea? Ez galdu hurrengo atala.

• Temas
• euskera