Marek boterea galdu dute El Salvadorren Nayib Bukele presidentziara ailegatu zenetik. 60.000 pandillero atxilotuak izan dira, eta, presidenteak dioenez, herrialdeak 300 egun baino gehiago daramatza inolako erailketarik gabe. Dena den, segurtasun sentsazio horren beste aldean poliziak eta Estatuak lortu duten indar mugagabea dago. Nahiz eta 'gerra absolutuaren' eredu hau oinarri demokratiko guztien aurka joan, Kolonbia edo Mexiko bezalako herrialdeetako eskuindarrek eredu horri jarraitzea pentsatu dute.
Publicidad
El Salvadorreko beste gobernuek krimenaren kontra hartutako politikek - ofentsiba polizialetan edo negozazio faltsuetan oinarrituta zeudenak - ere ez zuten arrakastarik izan. Latinoamerikan segurtasunik eza konpontzeko indarra erabiltzea, zoritxarrez, epe laburrerako erantzun eraginkorra izan daiteke, baina epe luzerako eredu sozialagoetara igaro beharko lukete.
Espetxeak handitzea, heriotza-zigorra ezartzea edo segurtasuna militarizatzea bezalako neurriak populismo hutsa dira eta arazoari errotik aurre egitetik ihes egiten dute. Mundu guztiak daki makrokartzelaren eraikuntza - Latinoamerikako handiena- eta bere irudien hedapena Bukeleren ospea sendotzeko helburu bakarrarekin egin direla. Beste aldetik, El Faro egunkariak dioenez, eredu hau errugabeen eta adingabeen atxiloketa arbitrarioekin batera etorri da, segurtasunaren eta demokraziaren artean hautatzeko dikotomia faltsuari jarraitzen dion eredu batean. Kartzeletako jende pilaketa eta tratu txarrak ez dira berriak, Guantanamoko edo Abu Ghraibeko presoen gehiegikeriak gogoratzea besterik ez dago. Benetan harrigarria dena da agintari politiko batek horretatik etekin politikoak ateratzeko gai izatea.
Izan ere, gaur egun Latinoamerikan dagoen arazo handi bat Bukeleren ospe handia da, herritarren % 90ek baino gehiagok babesten baitituzte haren neurriak. Onarpen-indize horiei esker, maren aurkako borrokaren eredua esportatu egin daiteke, eta horrek dagoeneko kaltetuta dauden eskubideen egoera ahultzea ekarriko luke. El Salvador munduan preso gehien zituen herrialdea zen 2019 jada, baina kartzelak beteta izateak ez du esan nahi kaleak seguruagoak direnik. Dena den, Bukelek bere plana eskaini die Haitiri eta Guatemalari. Kontuan hartu behar dena da proposamen hori bultzatzeak arrisku handiak dakartzala erakundeak finkatuta ez dauden herrialde batean.
Hala ere, Estatu Batuetako fiskaltzak dioenez, esku gogorraren harrokeriaren atzean presoei espetxe onurak eta bestelako su-etenak ematen dizkien negoziazioa ezkutatzen da. Bukeleren metodoek kameren kontrola gainditzeko arrisku handia dago, bere boterea sendotzeko erabili zuen pandemian gertatu zen bezala.
Publicidad
El Salvadorren gertatzen ari dena oso larria da demokraziarentzat, eta ez dago argi Estatuko botereak epe luzera zer ibilbide jarraituko duen. Bestalde, eredu hori beste herrialde batzuetara zabaltzeak berez ezegonkorra den eskualde bat egoera tamalgarrian amaitzea ekar dezake. Oraingoz, V-Dem Institudek egindako txosten baten arabera, egoera horren lehen ondorioa da El Salvador dela azken bi urteetan demokrazia-indizeetan beherakada handiena izan duen hirugarren herrialdea.
Accede todo un mes por solo 0,99€
¿Ya eres suscriptor? Inicia sesión
Te puede interesar
Publicidad
Utilizamos “cookies” propias y de terceros para elaborar información estadística y mostrarle publicidad, contenidos y servicios personalizados a través del análisis de su navegación.
Si continúa navegando acepta su uso. ¿Permites el uso de tus datos privados de navegación en este sitio web?. Más información y cambio de configuración.
