'Barazki fabrikak' Japoniako hirietan, zelaia ordezkatzeko

Argi artifizialez landatutako letxugak: Japoniako hirien inguruan, lurretik sortzen dira 'barazki fabrika' automatizatuak, hondamendi natural ugarik astindutako eta jenderik gabeko eremu bat ordezkatzeko.

Eraikin banala da Kioto eta Osaka artean, Japoniako mendebaldean. Kanpotik begiratuta, ezerk ez du pentsarazten Spread enpresaren lokal horietan urtean 11 milioi letxuga hazten direla -30.000 egunean, 25 langile- soilik.

Dena kristal baten atzean gertatzen da, gela aseptiko batean, apal erraldoi eta luzez beteta. Automatek letxugak leku batetik bestera eramaten dituzte egun osoan zehar.

Hazten diren heinean, hazkundearen egoera horretarako egokitutako argitasun, tenperatura eta hidrometria baldintzekin pasatzen dira lekuetara. Hori guztia pestizidarik eta lurrik gabe. Besterik gabe, mantenugaiekin aberastutako urarekin. Nekazaritza hidroponikoa da.

Danimarkarekin, Japonia aitzindaria da 'argi artifiziala duten barazki fabriken' garapen neketsuan. Panasonic, Toshiba, TDK edo Fujitsu bezalako erraldoiak eremu honetan ausartu ziren, arrakasta gehiago edo gutxiagorekin, erdieroaleak ekoizteko lerroak 'eremu bertikal' bihurtuz, eta, horretarako, argia, kaptadoreak eta egokitutako beste teknologia batzuk sortu dituzte.

Spread, hasiera batean produktu fresko edo goiztiarren logistika enpresa nagusi bat zena, negozioa errentagarri egiten jakin duen bakanetako bat da.

«Hasieran, zailtasunak genituen letxugak saltzeko, baina nahiko erraza izan da marka irudi bat sortzea bezeroak erakartzeko, urte osoan prezio berean ekoitzi baitezakegu kalitatea«, dio Shinji Inada enpresako buruak.

Sekretua? «Galera gutxi ditugu», eta produktuak, Kiotoko supermerkatuetan eta Tokiokoetan erraz aurki daitezkeenak, denbora dezente kontserbatzen dira.

Sistema automatizatu hori prest jartzeko urteak behar izan dira.

Kiotoko beste Spread lantegi zaharrago batean, egunean 21.000 letxuga pieza ekoizten dituena, 50 langile inguru dira lantegiak lekuz aldatzen dituztenak, «Lan gogorra», langile batek aitortzen duenez.

Ezerk ez du onartzen jarduera hori abiatu aurretik egokitasun ekologikoan pentsatu zuenik, baina beste arrazoi batzuk ere izan ziren.

«Eskulan faltarekin, nekazaritza sektorearen errentagarritasun txikiarekin eta ekoizpenaren jaitsierarekin, produkzio sistema berri bat behar zela sentitzen nuen», dio. Japoniako nekazarien adinaren batez bestekoa 67 urtekoa da.

«Egia da eguzkitan dauden laboreekin alderatuta energia gehiago erabiltzen dugula, baina, trukean, produktibitate handiagoa dugu antzeko azaleran», justifikatzen du.

Urtaroek ez dute kontatzen: eremu bertikaletan urtean zortzi aldiz letxuga espezie bera ekoizten da. Ur kantitateari dagokionez, %98 zirkuitu itxian berrerabiltzen da, eta gutxienekoa da labore tradizionalekin alderatuz gero.

«Maltzurkeria horiekin guztiekin, gure gizartearentzat iraunkorra den nekazaritza lortzen laguntzen dugula uste dut», azaldu du.

Spread beste leku batzuetan eskema bera ekoizten hasi da Japonian, ekoizpen lekua ahalik eta gehien kontsumitzeko tokira hurbiltzeko: planta bat eraikitzen ari da Naritan, Tokiotik gertu, Chiba prefekturan; bi tifoi boteretsuk istripua izan dute aurten. Beste batzuk proiektuan daude.

Atzerritarra ere bere jomugan dago.

«Erraz esporta daiteke gure ekoizpen sistema herrialde oso bero batera, edo klima hotzekoa, letxugak landatzeko».

Fukushima prefekturan tamaina bereko (32.000 oin egunero) letxuga fabrika bat eraikitzearekin batera, Mitsubishi Gas Chemicalek 'smart-agri' izeneko sektore honekin bat egitea espero du, non urrutiko zaintza gailuak eta dronak ere erabiltzen diren.

Oraingoz, Japoniak 200 bat letxuga lantegi ditu argi artifizialarekin, baina gehienak txikiak dira. Innoplex ikasketa enpresa espezializatuaren arabera, 400 egongo dira 2025ean.

Letxugak erraz ekoizten dira baldintza artifizialetan. Baina marrubiak, tomateak eta bestelako produktuak modu berean landu ahal izango dira, ordenagailuz kontrolatutako sistemekin.

• Temas
• Kioto
• euskera