Urrats galduak

Baina ezker abertzaleko gazteen kanpaina artifizial samarra da, Sortu eta EH Bildurekin ondo koordinatu gabekoa eta, batik bat, funtsean euren burua nabarmentzeko abiarazitakoa. Izan ere, azken urteotan eguneroko mobilizaziorako gaitasuna galdu dute batzuek zein besteek, garai bateko epikarik gabe ohiko arazoei aurre egitea nekagarriago egiten zaielako edo. Gai zehatz honi dagokionez, gainera, duela urte gutxi EH Bilduren esku zeuden zenbait erakundek euskal eskalako turismoaren gorakada ontzat jotzen zuten eta oraintsuago ere buruzagiren batek egindako adierazpen publikoetan ez zion lehentasunezko arazo irizten. Ez du ematen, beraz, jazotzen ari dena aspaldi errotutako kezka edo ezinegon baten ondoriozkoa denik, nolabaiteko oportunismoarekin lotutakoa baino.

Argi dago ezker abertzalea ez dagoela bere onenean. 2011ko udal eta foru hauteskundeetako arrakasta gaizki kudeatu eta hainbat erakunde garrantzitsu galdu ostean, norabide eta helduleku bila ibili da behin eta berriz. Podemosen agerpenak ez zion mesederik egin, jakina, eta arlo sozialeko gaiei indartsu heldu beharraz ohartarazi zituen buruzagitzan zeudenak. Hauteskundeetako beherako joera ez zen iazko iraileko autonomikoetan aldatu —21 legebiltzarkide izatetik 18ra jaitsi baitzen—, baina aurretiaz inkestek aurreikusitako emaitza baino hobexeagoa lortu eta Podemos 11rekin geratu izanak lasaitu ederra eman zion EH Bilduri. Geroztik, ohiko bere gaiei eutsi die batik bat, Kataluniakoaren pareko prozesu bat berton abiatzeko asmoari eta presoen auziari.

Euskal bozemaileek, baina, EAJren eskutik lortutako egonkortasuna saritu dute, eta EH Bildu abertzaletasunaren baitan nagusi bihurtzeko aukera erabat baztertu. Bere agendak eta lehentasunek ez dute, ezta ETAren aroa amaitutakoan ere, gehiengoak biltzeko besteko indarrik. Alde horretatik, erakunde horrek armak behin betiko utzi ondorengo prozesuak ez du inolako antzik ezker abertzaleko buruek hamarkada luzetan irudikatu eta amestutakoarekin. Presoen inguruko gutxienekorik ere ez zuten lortu Espainiako Gobernuarekin izandako hainbat negoziazio alperrik galdu ostean. Horiei zor zaizkien oinarrizko eskubideen inguruko adostasun maila euskal gizartean handia bada ere, PPk ez du urratsik egin eta horrek tentsioak eragin ditu ezker abertzale barruan. Gainera, aldaketak egotekotan ez dira Otegiren eta ingurukoen solaskidetzarako eta eragiteko gaitasunari esker helduko, EAJren sendotasun politiko eta instituzionalaren eskutik baino.

Bestalde, ezker abertzalea EH Bilduren proiektuaz jabetzeko saiakerak EA zatitu du beste behin, Carlos Garaikoetxea bera sektore kritikoarekin lerratzeraino. Trinkotu berri duten koalizioan ez da nabaritzen hasierako aniztasunik, eta Sortu da horren ildoa goitik behera erabakitzen duena. Hala, adierazpen publikoak eta jarrerak gogortu egin dira, ezintasun askoren isla modura edo. Ikusteke dago zein izango den etorkizuneko bilakaera, baina azken urteotan inoiz agertutako malgutasuna, fintasuna eta askotarikoak biltzeko bokazioa galtzen ari da. Guzti horrekin batera, Otegi kartzelatik irten izanak ez du lidergo arazoa konpondu, aurrera begiratzen saiatu arren iraganari lotuegia ematen duelako jada, ohikoak ez zaizkion beste hainbat sektoretara zabaltzeko oztopo bihurtuta.

Nolabaiteko makaltze politikoa gainditzeko ekinean dabil ezker abertzalea, egindakoa berreginda eta sortutakoa birsortuta. Baina zaila egiten ari zaio bere proposamen eta ekimenak eraginkortasunez sozializatzea, horiek bere mugetatik harago eramatea eta finkatzea. Gainera, honakoa ez da aktibismo politikorako garairik aproposena eta inoiz horretan sendoena ematen zuena ere hasia da hori nabaritzen eta jasaten. Hala, egunerokoan jardutea uste baino gehiago ari zaio kostatzen EH Bilduri, kudeaketa zeregin soilek promesa handiosoek baino lan gehiago ematen dutelako edo, herritarren aurrean konpromiso handiagokoak direlako.

Honekin guztiarekin lotu behar dira momentuan momentuko bere kanpainak, gizartearen aurrean nabarmentzeko egindako guztiak. Turismoarenak, burutu dituzten beste askok bezala, hainbat kontraesan begibistakoren eta gaia gehiegi puzten ari diren uste zabalduaren aurrean jartzen ditu. Honakoa ez dago euskal herritar gehien-gehienen kezken artean, eta soka horri tiraka ez dira urrun joango. Horretan ere, ez dagoelako bertokoa Kataluniako egoerarekin parekatzerik. Ondorioz, ezker abertzaleak bere egungo mugak eta ezintasunak gainditzeko benetako saiakera egin gura badu, bertoko benetako errealitate sozialari erreparatu beharko dio, bere ibilbidean egin duen legez endogamiarik itsuenetik ekin beharrean.