Kobazuloetatik eguzkitara

Nire belaunaldikook euskarazko letren munduan hasi ginenean ez genuen apenas ezer: tartekako aldizkari bat, apenas argitaletxerik, ez sistema literariorik ez hizkuntza eredu bateraturik. Ondarroarako balio zuena ez zen baliagarri Oiartzunen edo Elizondon. Sasoi urrun hartan inprentek euskarazko liburuentzako zerga bat zuten: suplemento de idioma extranjero esaten zitzaion. Gogoa genuen, hori bai, ez genituen irakurleak izateko gogoa besteak beste. Hortik gatoz, nik behintzat ez dut ahaztu nahi, ezin dut ahaztu.

Noski, esparru batean zein bestean, aldaketa ez da berez gertatu, ezta halabeharrez ere. Jende askoren lanak eragin zuen aldaketa, adin desberdinetako pertsonen lan tematiak. Laino guztien azpitik, sasi guztien gainetik.

Barkatuko didazue orain arteko amonakeria hau, baina niri behintzat ezinbestekoa zait oraindik falta zaiguna aztertzerakoan. Mendian gora zoazenean bezala, igo eta igo eta agian iruditzen zaizu ez zarela gailurrera hurbiltzen, estutzen zaizu arnasa, nekatzen zaizkizu zangoak eta ez duzu gailurra hurbilago ikusten. Kasu horretan, atzera begiratu behar duzu aurrera egiten ari zarela egiaztatzeko.

Iruditzen zait aurrera egiteko errezetak aldaketa gutxi duela gaur egun: borondatea, lana, belaunaldi bat baino gehiago batera, lana. Ez da, agian, errezeta atsegina, baina iraganak frogatu du eraginkorra dela.